Een laatste maaltijd
Een bewoner in het hospice die mij altijd bij zal blijven, was Joop van Reeuwijk, die in zijn werkzaam leven een restaurant heeft gerund. Joop was zachtaardig en erg geïnteresseerd in de medemens. Het was een charmeur en ik kan me voorstellen dat hij in het restaurant een goede gastheer is geweest. Hij vertelde vaak over zijn werk, maar ook over zijn hobby het “vissen”.
Het mooiste vond hij het als hij een goeie vis gevangen had, deze op een later tijdstip te bereiden en om te zetten in een heerlijke maaltijd. Ook vertelde hij soms wat kneepjes van het vak. Over de grapjes die klanten maakten en waarbij je dan steeds moest doen alsof ze uniek waren, terwijl je ze al duizend keer gehoord had. De klant was koning en dat gevoel kon hij je ook echt geven… zelfs in het hospice gaf hij je dat gevoel. Dan niet als klant maar als verzorger. Hij kon ontroerd zijn op momenten dat je zomaar even bij hem kwam zitten. Op een gegeven moment was de rem van zijn doen en denken weg. Dat werd veroorzaakt door het ziekteproces in zijn hoofd. Zo stopte Joop niet met toiletpapier gebruiken en rolde hij de hele rol af om daarmee vervolgens de boel schoon te vegen. Ook het “Onze Vader”… voordat het woord “Amen” moest komen begon hij weer opnieuw met als gevolg dat het eten dan koud werd. We maakten er altijd maar een grapje van, maar het was triest om te zien dat zo’n man geen grip meer had op zijn doen en denken.
Een dierbaar moment was het toen zijn vrouw en kinderen met hem zo heel graag nog een keer als gezin wilden dineren. Uit de vriezer thuis vandaan werd een mooie vis meegebracht die hij zelf nog had gevangen. Ik werd gevraagd een en ander te organiseren en ervoor te zorgen dat de familie een gezamenlijke “laatste” maaltijd kon genieten. Het voelde voor mij als heel bevoorrecht om zo’n intiem moment te mogen begeleiden. Het zou zeker weten een emotioneel moment worden. Als gezin nog eenmaal eten aan tafel met de gedachte dat het nooit meer zo zal zijn. De grote ronde tafel uit de woonkamer is de kamer van Joop in gesjouwd. Mooi tafellaken erop, gezellige kaarsjes en de familie had de favoriete muziek van Joop opgezet. Allemaal in het pak en netjes aangekleed.
Samen met één zoon heb ik het eten bereid. Het was wel een spannende missie voor zo’n gezelschap. Vader en beide zoons zijn goede koks. Dus in mijn beleving zou deze maaltijd anders beoordeeld worden dan door de willekeurige eter.
Achteraf bleek dat er weinig geproefd was, omdat ze allemaal met dikke kelen van de emoties de maaltijd gebruikt hadden. Een paar dagen daarna is Joop overleden. Het zal voor de familie ondanks het verdriet een mooie herinnering blijven. En hoewel ik ervoor waak niet te veel betrokken te raken bij bewoners, was dit voor mij ook een onvergetelijk moment.
